با توجه به اهمیت تغییرات منبع و مخزن، آزمایشی بهمنظور بررسی اثر محدودیت منبع (قطع برگ) بر ویژگی‌های رشد و عملکرد کلزا رقم هایولا 401 در استان گلستان، بهروش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. فاکتور اول زمان قطع برگ در مراحل دو برگی، چهار برگی، شش برگی، هشت برگی و ده برگی (با حفظ بقیه برگها بعد از این زمان) و فاکتور دوم بدون قطع برگ (بهعنوان تیمار شاهد)، حذف 50 درصد برگهای بوته و قطع 100 درصد برگهای بوته بود. اثر مرحله قطع برگ بر روز تا شروع گلدهی و طول دوره گلدهی در سطح یک درصد معنی‌دار و بر روز تا رسیدگی غیر معنی‌دار بود. قطع برگ اثر معنی‌داری بر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه داشت، بالاترین عملکرد دانه در تیمار عدم قطع برگ (شاهد) و کمترین عملکرد در تیمار قطع برگ در مرحله شش برگی تولید شد. تیمار بدون قطع برگ با متوسط 2349 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. میانگین عملکرد دانه در تیمار حذف برگ در مرحله دو برگی 2066 کیلوگرم در هکتار و حذف برگ در مرحله شش برگی، 1885 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که کاهش سطح برگ ناشی از اثر تنش‌های محیطی و زنده بهویژه در ابتدای فصل رشد و دوره رشد رویشی بوده است. عملکرد کلزا در صورت عدم محدودیت منبع افزایش می‌یابد که این امر در اثر افزایش سطح فتوسنتز کننده و افزایش تولید مواد آسیمیلاتی می‌باشد.
Meamari M, Faraji A, Arabi Z, Mosanaiey H. Investigate the effect of resource limitations on the physiological traits, yield and yield components of canola in wet weather conditions . فیزیولوژی گیاهان زراعی 2016; 8 (30) :53-67 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-661-fa.html
معماری مرتضی، فرجی ابوالفضل، عربی زهرا، مصنعی هدیه. بررسی اثر محدودیت منبع بر صفات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در شرایط آب و هوایی مرطوب . مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1395; 8 (30) :53-67
