اگرچه رابطه مبدا-مقصد در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط مطلوب، میتواند متفاوت باشد، اما پژوهشهای اندکی به این موضوع پرداخته اند. در پژوهش حاضر رابطه مبدا-مقصد تحت شرایط تنش خشکی در یک آزمایش مزرعهای در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به روش کرتهای دوبار خرد شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال زراعی 93-1392 مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل رژیم آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در گلدهی در کرتهای اصلی، ارقام گندم پیشتاز، چمران و مرودشت در کرتهای فرعی و تیمار بدون برگزدایی و برگزدایی همه برگها به جز برگپرچم در زمان ساقهدهی و گلدهی در کرتهای فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و برگزدایی باعث کاهش معنیدار طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه و همچنین بهرهوری آب در هر سه رقم گردید. تاخیر در برگزدایی، اثر منفی آن را بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم کاهش داد، بهطوریکه برگزدایی در مراحل ساقهدهی و گلدهی بهترتیب با 68/4 و 31/4 درصد کاهش در عملکرد دانه میانگین ارقام همراه بود. کاهش عملکرد دانه در تیمار برگزدایی در زمان ساقهدهی بهدلیل کاهش تعداد دانه و در تیمار برگزدایی در زمان گلدهی باعث کاهش وزن دانه بود. تیمار برگزدایی، توانست بخشی از افت عملکرد و اجزای عملکرد در اثر تنش خشکی را تعدیل کند، از سوی دیگر، رقم چمران بیشترین تحمل را به تنش خشکی و برگزدایی داشت، بنابراین، در این شرایط کارکرد رقم چمران بیشتر خواهد بود. با توجه به تحمل بالاتر رقم چمران به تنش خشکی و برگزدایی، استفاده از این رقم در مناطق مواجه با محدودیت رطوبت شایسته پژوهشهای بلند مدت با جزییات بیشتری است.
Behroozi M, Emam Y, Pirasteh Anosheh H. Effect of leaf defoliation on yield and yield components of wheat cultivars under drought tension conditions . فیزیولوژی گیاهان زراعی 2016; 8 (30) :39-52 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-660-fa.html
بهروزی مهنار، امام یحیی، پیرسته انوشه هادی. اثر برگ زدایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم تحت شرایط تنش خشکی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1395; 8 (30) :39-52