بهمنظور ارزیابی واکنش ارقام کلزا به قطع آبیاری آخر فصل از نظر اسیدهای چرب دانه، گلیکوزینولات و ویژگیهای زراعی ارقام، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی مغان بهمدت دو سال، طی سالهای 98- 1396 اجرا شد. در این تحقیق دو عامل مورد بررسی قرار گرفت، آبیاری به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری معمول (شاهد) طبق نیاز گیاه و عرف منطقه، تنش کم آبیاری به صورت قطع آبیاری در مرحله خورجیندهی به بعد و قطع آبیاری در مرحله گل دهی به بعد و ارقام کلزا به عنوان عامل فرعی در ۱۱ سطح شامل 003RGS، Sarigol، Zafar، Dalgan، Julius، Jacomo، Jerry، Jerom، Zabol-lo، 401Hyola و 4815Hyola بودند. در این بررسی عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا در واکنش به تنش کم آبی حاصل از قطع آبیاری پس از گل دهی و خورجین دهی قرار نگرفتند و تنها تیمار تنش بعد از گل دهی به میزان 7/4 درصد از تعداد دانه در خورجین کاست. بیوماس نیز تنها در واکنش به اعمال تنش 9/2 درصد کاهش یافت. علیرغم نتایج فوق، ویژگیهای روغن کلزا به شدت در واکنش به کم آبی قرار گرفت. میزان پالمتیک اسید در واکنش به کم آبی تا 6/32 درصد در رقم Jerom کاهش یافت، در حالی که میزان اسیدهای لینولئیک، اروسیک و گلیکوزینولاتها در واکنش به کم آبی بهترتیب تا 4/84 درصد و7/148 درصد (در رقم Zafar) و 7/118 درصد (در رقم Jerom) افزایش یافتند. در این بررسی بیش ترین عملکرد دانه با 2986 و 2981 کیلوگرم در هکتار در ارقام Julius و RGS003 بهدست آمد. در این ارقام، هر سه جزء عملکرد یعنی تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در مقایسه با سایر ارقام بیش تر بودند. بین ارقام از نظر اسیدهای چرب پالمتیک، لینولنیک، لینولئیک، اولئیک و میزان گلیکوزینولات اختلاف بالایی به دست آمد. در کل، با توجه به عملکرد تولیدی و همچنین مقادیر بالای اولئیک و لینولئیک اسید، ارقام ZafarوJulius به عنوان ارقام برتر در نظر گرفته شدند.
seifamiri S, Yarnia M, Mirshekari B, Farahvash F, Rashidi V. Effect of Irrigation Cutting Stress on Fatty Acids, Glycosinolate and Some Agronomic Traits in Canola (Brassica napus L.) Cultivars. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2024; 16 (61) :29-46 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1303-fa.html
سیف امیری صابر، یارنیا مهرداد، میر شکاری بهرام، فرح وش فرهاد، رشیدی ورهرام. اثر تنش قطع آبیاری بر میزان اسیدهای چرب، گلیکوزینولات و برخی صفات زراعی ارقام کلزا (Brassica napus L.). مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1403; 16 (61) :29-46