بخش عمده اراضی زیر کشت گندم جهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته است. در این مناطق نیاز آبی گندم در تمامی مراحل رشد و نمو به‌طور کامل برآورده نمیشود. این تحقیق در همین راستا و به منظور بررسی اثر تنش کم آبیاری پس از گردهافشانی بر کمیت و کیفیت عملکرد دانه و برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیک ارقام مختلف گندم نان انجام شد. این آزمایش به‌صورت گلدانی طی سال زراعی 91-1390 در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه به‌صورت فاکتوریل سه فاکتوره برای صفات فیزیولوژیک و دو فاکتوره برای کمیت و کیفیت عملکرد و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. سه فاکتور مورد بررسی عبارت بودند از: 1) تیمار رطوبتی در دو سطح عدم تنش (ظرفیت مزرعه) و تنش کمآبی از مرحله گردهافشانی تا پایان دوره رشد (30 درصد ظرفیت مزرعه)، 2) ژنوتیپهای مختلف گندم (پیشتاز، DN-11، سیوند و مرودشت) و 3) زمان نمونهگیری در دو سطح شامل: 11 و 17 روز بعد از گردهافشانی بودند. نتایج نشان داد که در شرایط تنش و عدم تنش کمآبی رقم مرودشت کم‌‌ترین عملکرد دانه را داشت. در بین دیگر ژنوتیپهای مورد بررسی (در هر دو شرایط رطوبتی)، پیشتاز بالا‌ترین عملکرد دانه را داشت. کم‌‌ترین افت عملکرد دانه در شرایط تنش کمآبی نسبت به شرایط عدم تنش نیز مربوط به رقم پیشتاز بود. اعمال تنش کمآبی سبب شد که غلظت کلروفیل a و b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II، شاخص زندهمانی و محتوای نسبی آب به‌طور معنیداری کاهش یابد. هم‌چنین تنش کمآبی سبب کاهش محتوی نشاسته و ماده خشک و افزایش محتوی فیبر و پروتئین دانه ژنوتیپهای مورد بررسی گردید.
Ardalani S, Saeidi M, Jalali Honarmand S, Ghobadi M. The effect of drought tension after pollination on some physiological characteristics and grain quality of different wheat genotypes. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2015; 7 (27) :5-19 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-504-fa.html
اردلانی شیوا، سعیدی محسن، جلالی‌هنرمند سعید، قبادی محمداقبال. اثر تنش خشکی پس از گردهافشانی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و کیفیت دانه ژنوتیپهای مختلف گندم. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1394; 7 (27) :5-19
