کاهش دما در ماههای دی و بهمن در خوزستان یک پدیده غالب اقلیمی است که باعث خسارت به گیاه و در نتیجه عملکرد میگردد. در این تحقیق اثر تنش سرما در مرحله پنجهزنی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی، در آزمایش فاکتوریل تحت شرایط کنترل شده گلخانه با پنج ژنوتیپ گندم (ارقام چمران، ویریناک، استار، کرخه و لاین M-83-17) و چهار دمای محیط ( بدون سرما، 3+، صفر، 3- درجه سانتیگراد) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد از نظر تحمل به سرما بین ژنوتیپها اختلاف معنیدار وجود داشت و تفاوت ژنوتیپها و اثر سرما و برهمکنش آنها بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی معنیدار بود. در شرایط بدون تنش و دمای صفر درجه سانتیگراد بالاترین عملکرد دانه به ترتیب به میزان 8/0 و 3/0 گرم در ساقه اصلی به لاین M-83-17و در دماهای 3+ و 3- درجه سانتیگراد به ترتیب با 4/0 و 45/0 گرم در ساقه اصلی به رقم استار تعلق داشت. کمترین کاهش فلورسانس حداقل، در رقم چمران در تنش صفر درجه سانتیگراد و کمترین افزایش فلورسانس حداکثر در رقم چمران در تنش 3- درجه سانتیگراد مشاهده شد. بیشترین کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II در رقم استار مشاهده شد. بر اساس شاخصهای SSI و STI، ارقام استار و چمران از پایداری عملکرد بیشتری در تنشهای سرما برخوردار بودند. تغییرات صفات مورد بررسی در ژنوتیپهای مورد مطالعه نشاندهنده واکنش متفاوت ژنوتیپها ارزیابی میشود که خود ناشی از تنوع ژنتیکی این ژنوتیپها میباشد.
Tavoosi M, Naderi A, Lotfali-Ayeneh G. Evaluation of the physiological reaction of wheat genotypes to cold tension at tillering stage . فیزیولوژی گیاهان زراعی 2014; 6 (21) :29-44 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-244-fa.html
طاوسی مهرزاد، نادری احمد، لطفعلی آینه غلامعباس. ارزیابی واکنش فیزیولوژیکی ژنوتیپهای گندم به تنش سرما در مرحله پنجهزنی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. ۱۳۹۳; ۶ (۲۱) :۲۹-۴۴