|
بررسی نیاز نیتروژن و فسفر نخود دیم پاییزه در تناوب با گندم تحت سیستم‌های خاکورزی حفاظتی
|
مختار داشادی*   |
|
|
|
چکیده: (48 مشاهده) |
به‌‌منظور تغذیه متعادل نیتروژن و فسفر در زراعت نخود دیم در تناوب با گندم تحت سیستم‌های خاکورزی حفاظتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار از پاییز 1399 به مدت 4 سال در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم اجرا شد. در این آزمایش 1- کرت‌های اصلی شامل حداقل خاکورزی (گاوآهن قلمی) و بدون شخم (کشت مستقیم) و 2-کرت‌های فرعی شامل مصرف کود نیتروژن در چهار سطح، صفر،10،20 و30 کیلوگرم در هکتار و کود فسفره در چهار سطح، صفر،10،20 و30 کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد. در این پروژه نخود با تراکم 40 دانه در متر مربع به‌صورت در بازه زمانی 15 آبان تا 15 آذر هر سال از رقم منصور به وسیله کارنده کشت مستقیم (ASKE 2200 سازه‌گستر بوکان) با فاصله خطوط 50 سانتی متر و به طول 8 متر کشت شد. در این پژوهش فاز دیگری برای گندم (رقم ریژاو) با اعمال تیمارهای خاکورزی در نظر گرفته شد و هر سال جای کشت نخود و گندم جابجا شد. در پایان دوره رشد ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی برای هر تیمار تعیین شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب به میزان 4/694 و 1752 کیلوگرم بر هکتار از تیمار بی‌خاکورزی بدست آمد که نسبت به تیمار کم‌خاکورزی با عملکرد دانه 47/607 و عملکرد بیولوژیک 8/1645 کیلوگرم بر هکتار به ترتیب 5/12 و 6 درصد افزایش داشت. تحت شرایط بی‌خاکورزی بیشترین عملکرد دانه (7/820 کیلوگرم بر هکتار) با مصرف 20 کیلوگرم نیتروژن و از میان تیمارهای کود فسفره بیشترین عملکرد دانه (8/721 کیلوگرم بر هکتار) از مصرف 10 کیلوگرم فسفر خالص بدست آمد. همچنین تحت شرایط کم‌خاکورزی از میان تیمارهای کود نیتروژن بیشترین عملکرد دانه (685 کیلوگرم بر هکتار) از مصرف 10 کیلوگرم نیتروژن و از میان تیمارهای کود فسفره بیشترین عملکرد دانه (702 کیلوگرم بر هکتار) از مصرف 10 کیلوگرم فسفر خالص بدست آمد بنابراین بکارگیری کشاورزی حفاظتی با تاکید بیشتر بر بی‌خاکورزی همراه با مصرف بهینه کود‌های نیتروژنه و فسفره، ضمن افزایش نسبی عملکرد سبب کاهش عوارض نسبی مصرف بی‌رویه کود و کاهش هزینه تولید ناشی در سیستم کم خاکورزی و نهایتا دستیابی به پایداری تولید و افزایش درآمد خالص زارعین خواهد شد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تناوب، خاکورزی حفاظتی، فسفر، نخود دیم، نیتروژن |
|
|
متن کامل [PDF 605 kb]
(19 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
به زراعی
دریافت: 1404/4/7 | پذیرش: 1404/6/10 | انتشار: 1404/6/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
