به‌منظور بررسی اثر منابع مختلف کودهای آلی و نیتروژن بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، کمی و کیفی برنج در کشت مستقیم، آزمایشی مزرعهای در سال زراعی 1400-1399، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در اهواز انجام شد. فاکتور اصلی کاربرد کودهای آلی در سه سطح (اسید هیومیک، اسید فولویک و تیمار شاهد) و کاربرد کود نیتروژن در شش سطح (کود اوره گرانوله، کود اوره با پوشش گوگردی، کود سولفات آمونیوم، محلول اوره و نیترات آمونیوم، ترکیب کود اوره با پوشش گوگردی و کود اوره گرانوله و عدم مصرف هیچگونه کود نیتروژنه به عنوان تیمار شاهد) به عنوان فاکتور فرعی بودند. مقایسه میانگین اثرهای ساده نشان داد که بیشترین درصد پروتئین کل برگ، عملکرد شلتوک، وزن هکتولیتر، طول دانه شلتوک، عرض دانه سفید پس از پخت و کمترین درصد خرد شدن دانهها پس از سفید شدن در کاربرد اسید هیومیک مشاهده شد. افزایش عملکرد شلتوک، طول دانه شلتوک و عرض دانه سفید پس از پخت در تیمار کاربرد اسید هیومیک در مقایسه با شاهد به ترتیب 4/19، 4/5 و 6/5 درصد بود. بیشترین درصد پروتئین کل برگ، طول دانه شلتوک، عرض دانه سفید پس از پخت و کمترین درصد خرد شدن دانهها پس از سفید شدن با کاربرد اوره با پوشش گوگردی و یا اوره با پوشش گوگردی همراه با اوره گرانوله به دست آمد. مقایسه میانگین برهمکنش فاکتورها نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ به تیمار کاربرد اوره با پوشش گوگردی و یا کاربرد اوره با پوشش گوگردی همراه با اوره گرانوله × کاربرد اسید فولویک و بیشترین میزان کلروفیل a، b، کاروتنوئیدها و طول دانه سفید پس از پخت به تیمار کاربرد اوره با پوشش گوگردی همراه با اوره گرانوله × کاربرد اسید هیومیک تعلق داشت. به‌نظر میرسد فراهمی نیتروژن در خاک در مراحل مختلف رشد و نمو برنج تحت کاربرد تیمارهای کودهای نیتروژنی و بهبود ویژگیهای خاک در اثر کاربرد کودهایآلی و در نتیجه دستیابی کافی به عناصر غذایی، بهبود ویژگیهای فیزیولوژیک، کمی و کیفی برنج را در پی داشته است. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر میرسد کاربرد ترکیبی اسید هیومیک و یا اسید فولویک همراه با کود اوره با پوشش گوگردی و یا اوره با پوشش گوگردی همراه با اوره گرانوله در شرایط مشابه قابل توصیه باشد.
Neissi H, Rafieiolhossaini, M, Mahmoud Reza T, Ahmadpour S R, Karimi A. Effect of different sources organic fertilizers and nitrogen on some physiological, quantitive and qualitive characteristics of rice. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2022; 14 (54) : 3 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1588-fa.html
نیسی حسن، رفیعی الحسینی محمد، تدین محمود رضا، احمدپور سید رضا، کریمی اکبر. اثر منابع مختلف کودهای آلی و نیتروژن بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، کمی و کیفی برنج. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1401; 14 (54) :45-62
