خشکی یکی از شدیدترین تنشهای محیطی است که نقش بسزایی در کاهش عملکرد در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. در این راستا، کاربرد سیلیکون در ترکیب با عناصر ریزمغذی مانند آهن و آبیاری تکمیلی یک استراتژی جدید و نوآورانه برای غلبه بر اثرات مخرب خشکی است. از این رو بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی نانوذرات )آهن و سیلیکون( بر عملکرد، مولفههای پرشدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک گلرنگ در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (آلاروق) در سال زراعی 1401-1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی سطوح آبیاری (عدم آبیاری یا کشت دیم، آبیاری تکمیلی در 50 درصد مراحل تکمهدهی و گلدهی بهترتیب معادل کد 55 و 65 مقیاسBBCH) و محلولپاشی نانوذرات (محلولپاشی با آب بهعنوان شاهد، محلولپاشی 1 گرم در لیتر نانواکسید آهن، محلولپاشی 50 میلیگرم درلیتر نانوسیلیکون، محلولپاشی توام 5/0 گرم در لیتر نانواکسید آهن و 25 میلیگرم در لیتر نانوسیلیکون) شامل میشدند. نتایج نشان داد که محلولپاشی توام نانوذرات (آهن و سیلیکون) در شرایط آبیاری تکمیلی در مرحله تکمهدهی شاخص کلروفیل (44/35 درصد)، محتوای نسبی آب (25/44 درصد)، هدایت روزنهای برگ (93/32 درصد)، سرعت و طول دوره موثر پر شدن دانه (بهترتیب 47/7 و 33/36 درصد)، تعداد دانه در طبق (06/45 درصد)، وزن هزاردانه (06/53 درصد) و عملکرد دانه (77/43 درصد) را نسبت به شرایط عدم محلولپاشی نانوذرات تحت شرایط دیم افزایش داد. بر اساس نتایج این بررسی،بهنظر میرسد محلولپاشی نانوذرات و انجام آبیاری تکمیلی میتواند بهعنوان یک روش آسان، سریع و موثر در کاهش صدمات ناشی از خشکی در گلرنگ تحت شرایط دیم بواسطه بهبود مولفههای پرشدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک (همچون شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب وهدایت روزنهای برگ)استفاده شود.
seyed sharifi R, Seifamiri S, narimani H. Effects of nanoparticles foliar application (iron and silicon) on yield, grain filling components and some physiological traits of safflower (Carthamus tinctories L.) under rainfed and supplementary irrigation conditions. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2023; 14 (55) :75-91 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1584-fa.html
سید شریفی رئوف، سیف امیری صابر، نریمانی حامد. اثر محلولپاشی نانو ذرات )آهن و سیلیکون( بر عملکرد، مولفههای پر شدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک گلرنگ در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1401; 14 (55) :75-91