یکی از راههای مطالعهی رقابت درون و برون گونهای بررسی رفتار تک بوته تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی میباشد. به منظور بررسی تأثیر نوع هیبرید، تراکم بوته و میزان رقابت علفهای هرز بر ویژگیهای تک بوتهی ذرت آزمایشی به صورت فاکتوریل استریپ بلوک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد استان خوزستان در تابستان 1389 اجرا شد. هیبرید ذرت در دو سطح v1و v2 در نظر گرفته شدند. این دو هیبرید از هیبریدهای تحت بررسی مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد هستند که در آینده معرفی خواهند شد. تراکم بوته در سه سطح 6، 5/7 و 9 بوته در مترمربع و سطوح حذف علفهای هرز به میزان 0، 50 و 100 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که هیبرید بر وزن تک بوته، وزن بلال در بوته، وزن دانه در بلال، تعداد دانه در بوته، وزن چوب بلال در بوته و نسبت وزن دانه به وزن بلال تاثیرات بسیار معنیداری داشت. هیبرید v2 نسبت به هیبرید v1 برای تمام صفات به ویژه وزن دانه در بوته (43 درصد) برتری داشت. تراکم بوته بر هیچکدام از صفات تک بوته تاثیر معنیداری نداشت. از آنجایی که با افزایش تراکم بوته از 6 به 9 بوته در متر مربع روند کاهشی در صفات تک بوته مشاهده نشد. این احتمال وجود دارد که رقابت بین تک بوتههای ذرت (رقابت درون گونهای) برای هیبریدهای موجود در تراکمهای بالاتر رخ دهد. به عبارت دیگر تحت شرایط آزمایش، تراکم مطلوب بیشتر از 9 بوته در مترمربع باشد. میزان حذف علفهای هرز بر تمامی صفات بجز نسبت وزن دانه به وزن بلال تأثیرات بسیار معنیداری داشت. بیشترین مقادیر صفات مورد نظر در سطح صددرصد حذف علفهای هرز به دست آمد. اثرات متقابل تراکم بوته و حذف علفهای هرز بر وزن تک بوته، وزن بلال در بوته، وزن دانه در بوته و تعداد دانه در بوته تأثیرات بسیار معنیداری داشت. از بررسی اثرات متقابل نشان داد که احتمالا در شرایط آب و هوایی صفی آباد، شاید افزایش تراکم بوته در عدم حضور علفهای هرز باعث سایه اندازی بیشتر بر سطح زمین شده و به علت کاهش تبخیر و نیز کاهش دمای کانوپی، شرایط برای افزایش وزن تک بوته و وزن دانه در بوته مساعد شد.
آریاننیا ناظر، عنایتقلیزاده محمّدرضا، شرفیزاده مهران، رزاز مجید. پاسخ بوتهی ذرت در رقابت با جمعیت طبیعی علفهای هرز به هیبرید و تراکم بوته. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1390; 3 (11) :59-75