به‌منظور بررسی اثر هیومیک‌اسید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و صفات زراعی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان کلیبر در سال زراعی ۱۳۹۸ انجام شد. عامل اصلی شامل آبیاری پس از ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس A، ارقام کلزا (آر.جی.اس، هایولا ۴۲۰، تراپر و ساری‌گل) به‌عنوان عامل فرعی و پنج سطح (صفر) ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرم در لیتر کاربرد هیومیک‌اسید به‌عنوان عامل فرعی- فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده تنش خشکی، هیومیک‌اسید و ارقام بر صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. هم‌چنین برهمکنش دوگانه (تنش خشکی × هیومیک‌اسید و تنش خشکی × ارقام) بر شاخص کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی‌دار شد. با افزایش تنش خشکی از محتوای رطوبت نسبی (۵۴/۲۰ درصد)، تعداد دانه در غلاف (۳۲/۲۵ درصد)، وزن هزار دانه (۵۸/۱۶ درصد) و درصد روغن (۷۵/۶ درصد) کاسته شد؛ درحالی‌که بر غلظت پرولین (۱۳/۳۵ درصد) افزود. بیش‌ترین عملکرد روغن و عملکرد دانه به تیمار ۶۰ میلی‌متر تبخیر و ۴۰۰ میلی‌گرم در لیتر هیومیک‌اسید و کم‌ترین میزان عملکرد روغن و عملکرد دانه به تیمار ۱۲۰ میلی‌متر تبخیر و عدم استفاده از هیومیک‌اسید اختصاص یافت. هیومیک‌اسید سبب افزایش محتوای رطوبت نسبی، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و درصد روغن شد و مقدار پرولین را (۳۱/۲۶ درصد) کاهش داد. در نتیجه، محلولپاشی ۴۰۰ میلی‌گرم در لیتر هیومیک‌اسید در سطوح مختلف تنش خشکی باعث بهبود ویژگی‌های فیزیولوژیکی و افزایش مولفه‌های تولیدی در مقایسه با شاهد (عدم محلولپاشی) شد. در چهار رقم مورد ارزیابی رقم هایولا ۴۲۰ بیش‌ترین عملکرد دانه و اجزای عملکرد، را دارا بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده هیومیک‌اسید موجب کاهش خسارات وارد شده در مواجه با خشکی شد.
