ابراهیم عباسی سیه جانی، مهرداد یارنیا، فرهاد فرح وش، محمد باقر خورشیدی بنام، هادی اسدی رحمانی،
دوره ۱۰، شماره ۴۰ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
به‌منظور بررسی اثر باکتری ریزوبیوم و قارچ میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا قرمز رقم گلی در شرایط تنش کم آبی، این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز اجرا شد. تنش کم آبی با سه سطح آبیاری بعد از ۷۰، ۱۱۰ و ۱۵۰ میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان عامل اصلی و تلقیح بذر با باکتری ریزوبیوم فازئولی، قارچ میکوریزا، باکتری ریزوبیوم به همراه قارچ میکوریزا و عدم تلقیح بهعنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تنش کم آبی با کاهش تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و تعداد دانه در غلاف، موجب کاهش عملکرد دانه لوبیا شد. عملکرد دانه در ۱۱۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر نسبت به آبیاری پس از ۷۰ میلی متر تبخیر به ترتیب ۳۸/۰۸ و ۷۳/۳۷ درصد کاهش یافت. تیمار تلقیح دوگانه ریزوبیوم و میکوریزا، بالاترین مقدار عملکرد دانه (۲۳۲۷ کیلوگرم در هکتار)، بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته (۱۶/۰۸)، تعداد دانه در بوته (۸۰/۶)، وزن صد دانه (۲۳/۷۵ گرم) و محتوای کلروفیل (۳۲/۴۵) را نشان داد. تلقیح همزمان بذر با قارچ میکوریزا و باکتری ریزوبیوم باعث افزایش عملکرد دانه (۴۰/۲۴ درصد) نسبت به عدم مصرف این عوامل و همچنین مصرف مجزای آنها (ریزوبیوم ۲۲/۳۴ درصد و میکوریزا ۲۵ درصد) شد که از آثار سوء تنش کم آبی بر لوبیا کاست. با توجه به نتایج این آزمایش میتوان به‌منظور کاهش اثر تنش کم آبی در زراعت لوبیا، از ریزجانداران بهره جست.
