به منظور بررسی اثر تنش خشکی در طی مرحله گلدهی بر میزان پرولین، قندهای محلول کل، فروکتوز، گلوکز و ساکارز برگهای لوبیا این آزمایش بهصورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل چهار رقم لوبیا (Taylor، COS۱۶، خمین و اختر)، عامل فرعی شامل سه سطح تنش خشکی (۳۰، ۶۰ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی) و عامل فرعی فرعی شامل دو سطح مدت زمان تنش (سه و نه روز) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بهطور معنیداری باعث کاهش محتوای آب نسبی و ساکارز و افزایش مقدار نشت الکترولیتی، کربوهیدراتهای محلول کل، فروکتوز، گلوکز و پرولین گردید. همبستگی منفی معنیداری بین محتوای آب نسبی و نشت الکترولیتی، کربوهیدراتهای محلول در آب، محتوای فروکتوز و گلوکز وجود داشت. در شرایط تنش آبی، تجمع کربوهیدراتهای محلول و پرولین در ارقام متحمل Taylorو COS۱۶ بیشتر از حساس اختر و خمین بود. افزایش مدت زمان تنش از سه به نه روز باعث افزایش معنیداری در میزان پرولین، گلوکز، فروکتوز و قندهای محلول کل گردید. برهمکنش اثر تنش × رقم و تنش × مدت زمان بر تمامی صفات مورد ارزیابی معنیدار بود، درصورتیکه برهمکنش رقم × مدت زمان اثر معنیداری بر میزان نشت الکترولیتی، پرولین و کربوهیدراتهای محلول کل داشت. نتایج این بررسی نشان داد که پرولین و کربوهیدراتها در سازوکارهای تحمل به تنش نقش دارند و متابولیسم آنها تحت اثر تنش آبی خاک قرار میگیرد.