محمد سیبی، همایون چگنی،
دوره ۵، شماره ۲۰ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش یخ زدگی و ارزیابی تحمل به آن در گیاه گندم رقم سایونز در مرحله‌ی ۴ تا ۶ برگی، تحت شرایط کنترل شده، این آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. شش سطح دمای یخ زدگی (صفر، ۴-، ۸-، ۱۲-، ۱۶- و ۲۰- درجه‌ی سانتی‌گراد) به عنوان تیمارهای مورد بررسی در نظر گرفته شدند. به‌منظور القای خوسرمایی در گیاهان از زمان کاشت تا مرحله‌ی ۶-۴ برگی در شرایط طبیعی رشد یافتند. سپس برای اعمال تیمارهای یخ زدگی در فریزر ترموگرادیان قرار گرفتند. جهت ارزیابی تحمل به دماهای یخ زدگی صفاتی چون نشت یونی اولیه، نشت یونی ثانویه، درصد نشت الکترولیت‌ها، درصد بقاء، تعداد برگ، سطح سبز برگ و وزن خشک بوته در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر دماهای مختلف یخ زدگی بر صفات نشت یونی اولیه، درصد نشت الکترولیت‌ها، تعداد برگ، سطح سبز برگ و وزن خشک بوته در سطح آماری یک درصد و بر درصد بقاء در سطح آماری پنج درصد معنی‌دار بود. بر اساس نتایج به‌دست آمده بیش‌ترین و کم‌ترین میزان نشت الکترولیت سلول‌های گیاهی با میانگین‌های ۷۳/۷۸ و ۵۶/۲۴ درصد به ترتیب مربوط به دماهای ۲۰- و ۴- درجه‌ی سانتی‌گراد بود. هم‌چنین دمای کاهنده‌ی ۵۰ درصد بقاء گیاهان (LT۵۰su) ۱/۱۸- درجه‌ی سانتی‌گراد به‌دست آمد.
