وحید نصراله زاده اصل، محمدرضا شیری، سجاد محرم نژاد، مهری یوسفی، فرهاد باغبانی،
دوره ۸، شماره ۳۲ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد دانه، وزن صد دانه، شاخص تحمل به خشکی (STI)، غلظت کلروفیل (a+b)، میزان پرولین و قندهای محلول هیبریدهای ذرت در پاسخ به تنش خشکی، این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی مغان اجرا شد. عامل اصلی آبیاری در دو سطح (آبیاری عادی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) و عامل فرعی هیبریدهای ذرت (سینگل کراس ۷۰۰، سینگل کراس KLM و سینگل کراس ۷۰۴) بودند. تجزیه مرکب دادهها نشان داد که تنش خشکی بر همه صفات اثر معنیداری داشت. تنش خشکی باعث کاهش ۳۲/۶۷ درصدی عملکرد دانه، ۱۸/۵۹ وزن صد دانه و ۱۵/۷۱ درصدی غلظت کلروفیل (a+b) شد؛ اما تنش خشکی باعث افزایش ۸۸/۷۷درصدی میزان پرولین و ۴۵/۵۱ درصدی میزان قندهای محلول گردید. مقدار STI برای سینگل کراس ۷۰۴، سینگل کراس KLM و سینگل کراس ۷۰۰ بهترتیب ۱/۰۱، ۰/۷۰ و ۰/۵۰ بودند. بیشترین مقدار عملکرد دانه، وزن صد دانه، غلظت کلروفیل (a+b)، میزان پرولین و کمترین مقدار قندهای محلول مربوط به سینگل کراس ۷۰۴ بود. بر اساس نتایج حاصل سینگل کراس ۷۰۴، سینگل کراس KLM و سینگل کراس ۷۰۰ مورد مطالعه به ترتیب جزء ارقام متحمل، نیمه متحمل و حساس به تنش خشکی شناسایی شدند.
مجتبی یوسفی راد، مهدی شریفی،
دوره ۱۱، شماره ۴۱ - ( نشریه علمی بهار۱۳۹۸ ۱۳۹۸ )
چکیده
بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی اسیدسالیسیلک و سلنیوم بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در شرایط تنش خشکی، یک آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل در فصل رشد (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله ۵۰ درصد گلدهی و قطع آبیاری در مرحله ۵۰ درصد تشکیل طبق بود. عامل فرعی محلولپاشی بوتههای گلرنگ شامل عدممحلولپاشی (شاهد)، محلولپاشی با اسیدسالیسیلک، محلولپاشی با سلنیوم و محلولپاشی با اسیدسالیسیلک همراه با سلنیوم در نظر گرفته شد. تنش خشکی باعث کاهش عملکرد بیولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد دانه شد، ولی درصد پروتئین، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و پرولین را افزایش داد، همچنین بیشترین اثر منفی تنش خشکی در مرحله گلدهی مشاهده شد، بهطوریکه تنش مرحله گلدهی سبب افت ۴۹ درصدی عملکرد دانه و ۳۳ درصدی زیست توده گلرنگ شد. محلولپاشی سبب بهبود عملکرد، اجزای عملکرد و فعالیت سوپراکسید دسموتاز نسبت به عدممحلولپاشی (شاهد) شد. البته بین تیمارهای محلولپاشی در عملکرد دانه و فعالیت سوپراکسید دسموتاز تفاوت معنیداری مشاهده نشد، اما محلولپاشی اسیدسالیسیلیک با Kg/ha ۷۱۹۸، بیشترین زیست توده را نشان داد. محلولپاشی در شرایط عدم تنش و تنش خشکی سبب افزایش درصد روغن دانه شد، بهطویکه در آبیاری کامل و تنش مرحله گلدهی بهترتیب محلولپاشی اسیدسالیسیلیک با ۲۴ درصد و محلولپاشی اسیدسالیسیلیک با سلنیوم با ۲۸درصد، بیشترین درصد روغن را دارا بودند. تیمارهای محلولپاشی موجب افزایش میزان پرولین در شرایط تنش نسبت به شاهد شد و در تنش مرحله گلدهی، محلولپاشی اسیدسالیسیلیک و سلنیوم با ۱۱ میکرومول بر گرم وزن تر گیاه بیشترین میزان پرولین را نشان داد.