سید کیوان مرعشی، جی اس چین چانیکار،
دوره ۳، شماره ۱۲ - ( ۱۲-۱۳۹۰ )
چکیده
به منظور بررسی و تجزیه و تحلیل شاخص‌‌های رشد و کمیت‌‌های مؤثر بر آن‌‌ها آزمایشی در مزرعه‌ی آموزشی – پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهوازدر سال زراعی ۱۳۸۷- ۱۳۸۶ و ۱۳۸۸- ۱۳۸۷ انجام شد. تیمار‌های مورد مطالعه شامل بررسی سه رقم گندم (چمران، دز و ویناک)، مدت غرقابی (۰، ۷ و ۱۴ روز) و تنش غرقابی در مراحل مختلف رشد شامل تنش در مرحله‌ی ابتدای پنجه‌دهی (۲۱ZG)، تنش در مرحله ابتدای ساقه رفتن (۳۱ZG) وتنش در مرحله ابتدای آبستنی (۴۵ZG) بود. در بین ارقام مورد استفاده طول دوره‌ی رشد رقم ویناک حدود ۲ هفته کوتاه‌تر از سایر ارقام بود. دراین آزمایش از طرح آماری فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی در ۳ تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد افزایش مرحله غرقابی به طور معنی‌دار باعث کاهش تعداد پنجه در مترمربع و LAI (شاخص سطح برگ) شد. این کاهش خصوصاً زمانی بود که تنش در مراحل ۲۱ZG و ۳۱ZG به کار رفت. بیش‌ترین و کم‌ترین تعداد پنجه در مترمربع و LAI به ترتیب در ارقام چمران و ویناک مشاهده شد. NAR (سرعت جذب خالص) زمانی که تنش غرقابی در مراحل ۲۱ZG و ۳۱ZG به کار رفته بود کاهش معنی‌دار یافت ولی اثر مدت غرقابی معنی‌دار نبود. بیش‌ترین NAR در رقم ویناک مشاهده شد. TDM (کل ماده خشک گیاه) و CGR (سرعت رشد محصول) با افزایش مدت غرقابی و زمانی که تنش در مراحل ۲۱ZG و ۳۱ZG به کار رفته بود به طور معنی‌دار کاهش یافت. بیش‌ترین CGR در مراحل اولیه رشد مربوط به رقم ویناک و کم‌ترین TDM در انتهای دوره رشد در رقم ویناک مشاهده گردید.
