فردین مومنی، علیرضا ابدالی مشهدی، سید عطاء اله سیادت، بابک پاکدامن سردرود، مختار قبادی،
دوره ۱۲، شماره ۴۷ - ( نشریه علمی پاییز ۱۳۹۹ ۱۳۹۹ )
چکیده
در این آزمایش اثر کودهای زیستی (عدم کاربرد کودهای زیستی، باکتری بیوسوپرفسفات، باکتری بیوسولفور، باکتری ریزوبیومی و قارچ میکوریز) و محلولپاشی اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد، مصرف نیم و یک میلی‌مولار) بر ویژگی‌های بیوشیمیایی و عناصر دانه دو رقم نخود (بیونیج و آزاد) به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در کرمانشاه انجام شد. بیشترین میزان پرولین در ارقام بیونیج و آزاد در تیمار اسید سالیسیلیک ۵/۰ میلی‌مولار همراه با بیوسوپرفسفات (بهترتیب ۰۴۹/۰ و ۰۴۸/۰ میلیگرم بر گرم وزن تازه برگ)، بالاترین میزان قند محلول برگ در تیمار یک میلی‌مولار اسید سالیسیلیک در ارقام بیونیج همراه با میکوریز و آزاد همراه با ریزوبیوم (بهترتیب ۴۹/۲ و ۴۸/۲ میلیگرم بر گرم وزن تازه برگ) و بیشترین میزان پروتئین محلول در تیمار یک میلی‌مولار اسید سالیسیلیک و همراه با میکوریز و بیوسولفور (بهترتیب ۱۷۲/۰ و ۱۶۷/۰ میلیگرم بر گرم وزن تازه برگ) بهدست آمد. بالاترین میزان پروتئین دانه در رقم آزاد با کاربرد بیوسولفور و میکوریز (۸۳/۲۴ درصد)، بیشترین رافینوز دانه (۸۵۳/۰ درصد) در رقم آزاد و با تیمار عدم کاربرد کودهایزیستی، بیشترین میزان پتاسیم دانه (۶۵/۹۷۱ میلیگرم در ۱۰۰ گرم) در تیمار یک میلی‌مولار اسید سالیسیلیک همراه با قارچ میکوریز، بالاترین عملکرد دانه (۱۸۲۱ کیلوگرم در هکتار) با محلولپاشی اسید سالیسیلیک نیم میلی‌مولار بههمراه ریزوبیوم در رقم بیونیج بهدست آمد. محلولپاشی ۵/۰ میلی‌مولار اسید سالیسیلیک همراه با باکتری ریزوبیومی و قارچ میکوریز علاوه بر بهبود ویژگی بیوشیمیایی و محتوای عناصر، منجربه افزایش ۳۱ درصدی عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد گردید که به لحاظ اقتصادی بسیار قابل توجه بود.
