فاطمه چارلنگ‌بدیل، مهرشاد براری، محمود شمیلی، زهرا طهماسبی،
دوره ۶، شماره ۲۴ - ( ۱۲-۱۳۹۳ )
چکیده
در این تحقیق اثر سالیسیلیک‌اسید بر رشد و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیک نیشکر (Saccharum officinarum L.) واریته CP۶۹-۱۰۶۲ تحت تنش شوری مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی تحت شرایط گلخانه‌ای در مؤسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان، در سال ۱۳۹۱ اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل سه سطح شوری آب آبیاری (۱>، ۳ و ۶ دسی‌زیمنس بر متر) و چهار غلظت سالیسیلیک‌اسید (صفر، ۵/۰، یک و ۵/۱ میلیمولار) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد سالیسیلیک‌اسید در فاز رویشی به‌صورت محلول‌پاشی موجب بهبود وزن خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل، و کاهش سدیم و کلر گردید. تیمار محلول‌پاشی با سالیسیلیک‌اسید با غلظت یک میلیمولار به‌ترتیب موجب افزایش ۷۰/۶، ۰۵/۵ و ۸۰/۵۵ درصدی وزن خشک اندام هوایی، درصد محتوای نسبی آب برگ، نسبت پتاسیم به سدیم برگ و کاهش ۱۵ و ۷۸/۱۵ درصدی سدیم برگ و کلر برگ در مقایسه با عدم کاربرد سالیسیلیک‌اسید (شاهد) شد. نسبت پتاسیم به سدیم برگ همبستگی مثبت و معنی‌داری با وزن خشک اندام هوایی (** ۷۸/۰r = )، محتوای نسبی آب برگ (** ۶۶/۰r = )، کلسیم برگ (** ۷۰/۰r = )، همبستگی منفی و معنی‌داری با سدیم برگ (** ۸۵/۰- r =)، کلر برگ (* ۸۰/۰- r =)، داشت. سالیسیلیک‌اسید در غلظت ۵/۱ میلیمولار به دلیل تغییر صفات فیزیولوژیک گیاه نسبت به تیمار ۵/۰ و یک میلیمولار اثر مثبت کم‌تری در شرایط تنش شوری داشت. نتایج نشان می‌دهد که کاربرد سالیسیلیک‌اسید با غلظت یک میلیمولار در لیتر در کاهش عوارض تنش شوری مؤثر بوده و در شرایط آب و خاک مشابه کاربرد آن در نیشکر به‌صورت محلول‌پاشی توصیه می‌گردد.
نرگس دولتمند شهری، ایرج طهماسبی، مسعود حق شناس،
دوره ۱۰، شماره ۳۸ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده
به منظور بررسی پاسخ فیزیولوژیکی گیاهچه های ذرت به دماهای خارج از آستانه گیاه در غلظتهای سالیسیلیک اسید، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (شرایط کنترل شده اتاقک رشد) در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه کردستان در سال ۱۳۹۲ اجرا شد. عامل اول پنج سطح دما (۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰ و ۴۵ درجه سلسیوس) و عامل دوم چهار سطح محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید (صفر، ۱/۵، ۲/۵ و ۵ میلی مولار) بود. نتایج بیانگر اثر معنی دار سالیسیلیک اسید، دما (P<۰,۰۱) و برهمکنش این دو عامل بر ظرفیت فتوسنتزی (سطح و وزن خشک برگ، رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل)) و صفات بیوشیمیایی (نشت یونی برگ و پرولین) بود. محتوای نسبی رطوبت برگ تحت برهمکنش دما و سالیسیلیک اسید قرار نگرفت. با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید محتوای نسبی رطوبت برگ روندی افزایشی و با افزایش دما روندی کاهشی داشت. بر اساس نتایج برهمکنش تحت دماهای بالاتر از ۳۵ درجه سلسیوس (۴۰ و ۴۵ درجه سلسیوس) ظرفیت فتوسنتزی و محتوای نسبی رطوبت برگ کاهش و نشت یونی و پرولین افزایش یافت. نتایج همچنین نشان داد تا دمای ۳۵ درجه سلسیوس افزایش غلظت سالیسیلیک اسید تا پنج میلیمولار و تحت دماهای ۴۰ و ۴۵ درجه سلسیوس، تا ۲/۵ میلی مولار باعث بهبود سطح برگ، رنگیزه های فتوسنتزی و افزایش پرولین بود. با توجه به نتایج کلی تحت دماهای خارج از آستانه تحمل، گیاهچه های ذرت دچار تنش شدید شدند و سالیسلیک اسید تا غلظت ۲/۵ میلیمولار تا حدودی باعث تعدیل تنش گرمایی شد. پیشنهاد می شود این آزمایش پس از چند بار تکرار آزمایشگاهی در سطح مزرعه تحت تاریخ های مختلف کشت از نظر دمایی اجرا شود.
