بهمنظور بررسی اثر تنش شوری بر تجمع یون ها در ژنوتیپهای حساس (IR29) و متحمل به شوری (FL485) برنج، این آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج در سال 1393 اجرا شد. بذرهای ارقام متحمل و حساس به شوری در محیط کشت یوشیدا رشد داده شدند و پس از 28 روز با دو غلظت صفر و 100 میلی مولار کلرور سدیم تیمار شدند. نمونه ها از برگ پرچم، ساقه و خوشه هر گیاه بهصورت جداگانه در زمان های صفر، 7، 14، 21 و 28 روز پس از شروع اعمال تیمار جمع آوری شد و غلظت عناصر سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و منیزیم در هر یک از اندام ها بهطور جداگانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تحت تنش درصد افزایش تجمعسدیم در برگ پرچم، خوشه و ساقه رقم حساس نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 139، 71 و 121 درصد وبیش از رقم متحملبود. کاهش قابلتوجهیدر غلظت پتاسیمبرگ پرچم، ساقه و خوشههر دو رقم در شرایط شوری مشاهده شد. شوری موجبتجمع قابل ملاحظهکلردر برگ پرچم و ساقه رقم حساس به ترتیب به میزان 53 و 111 درصد درمقایسه با تیمار شاهد شد. کاهش چشمگیری در غلظت کلر اندام های رقم متحمل بهاستثنای ساقه آن در شرایط تنش مشاهده شد. در شرایط تنش،تجمع کلسیم در بخش های مختلف رقم متحمل بهطور قابلتوجهی بیش از رقم حساس بود. بهمحض اعمال تیمار شوریغلظتمنیزیمغلاف برگ و برگ پرچم هر دو رقم بهطور قابلملاحظهای کاهش یافت، درحالیکه، تغییرات معنی داری در میزان غلظتمنیزیم سنبله هر دو رقم مشاهده نشد. شوری موجب کاهش معنی دار عملکرد (4/48 درصد) و اجزای عملکرد دانه در رقم حساس شد، حالآن که درصد کاهش عملکرد در رقم متحمل معنی دار نبود. نتایج نشان داد که ژنوتیپ FL485 دارای سازوکار کاهش سرعت انتقال سدیم و کلر به بخش های فعال گیاه نظیر برگ های جوان و خوشه می باشد و بدین ترتیب از بروز خسارت به این اندام ها جلوگیری کرده و مانع از کاهش معنی دار عملکرد می شود.
Effect of salinity tension on yield, concentration and distribution of some elements in different organs of two rice (Oriza sativa L.) cultivars . فیزیولوژی گیاهان زراعی 2018; 9 (36) :27-40 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-937-fa.html
سعیدی پور سعید. اثر تنش شوری بر عملکرد، غلظت و توزیع برخی عناصر در اندام های مختلف دو رقم برنج(Oriza sativa. L)
. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1396; 9 (36) :27-40