عملکرد نخود در کشور ایران در مقایسه با دیگر کشورها پایین است. یکی از مهمترین فاکتورهای مؤثر، عدم کاربرد تراکم گیاهی مطلوب و اختلاف ارقام نخود در واکنش به تراکم گیاهی است. به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد و برخی شاخصهای فیزیولوژیک ارقام نخود، این آزمایش به روش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تراکم 25، 35 و 45 بوته در مترمربع و سه رقم نخود جم، ILC-482 و کاکا در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. بیشترین عملکرد دانه و انباشت ماده خشک کل در واحد سطح، به ترکیب تیماری رقم کاکا در تراکم 45 بوته در مترمربع و کمترین آن به رقم جم در تراکم 25 بوته در مترمربع تعلق داشت. روند سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی نیز با ماده خشک کل مشابه بود. نتایج نشان داد که تراکم بوته اثر معنیداری بر وزن صد دانه، تعداد دانه در نیام، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه داشت. بیشترین عملکرد دانه در رقم کاکا با تراکم 45 بوته در مترمربع و کمترین آن در رقم جم در تراکم 25 بوته در مترمربع تولید شد. از این رو میتوان پیشنهاد نمود که به منظور افزایش عملکرد دانه، انباشت ماده خشک کل و دیگر شاخصهای فیزیولوژیک مانند سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی بهتر است رقم کاکا در تراکم 45 بوته در مترمربع به کار برده شود.
Seyed Sharifi R, Mohammadi Khanghah P, Raey Y. Effect of plant density on yield, yield components and some physiological indices of chickpea cultivars three. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2014; 5 (20) :25-38 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-187-fa.html
سیدشریفی رئوف، محمدی خانقاه پیمانه، راعی یعقوب. اثر تراکم بوته بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی شاخصهای فیزیولوژیک سه رقم نخود. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1392; 5 (20) :25-38