روی و آهن از عناصر ریزمغذی ضروری برای رشد گیاه و انسان است با توجه به کمبود این عناصر در گیاهان مهم همچون گندم ضرورت ایجاب میکند تا هرگونه راهکاری برای بهینه کردن تولید و کیفیت این محصول و رسیدن به خودکفایی، مورد ارزیابی قرار گیرد. بهمنظور بررسی نقش عناصر روی و آهن در بهبود عملکرد گندم دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل سه عامله در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 02-1401 درایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل عناصر ریزمغذی (کلاتآهن شش در هزار، کلاتروی چهار در هزار و شاهد) بهصورت محلولپاشی در زمانهای مختلف رشد (پنجهزنی، ساقهدهی و پر شدن دانه) و دو رقم گندم دیم (آسمان و پایا). در این بررسی صفات عملکرد و اجزاء عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، شاخص سبزینگی، دمای کانوپی ، نشت الکترولیتها از غشاء سلولی، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل و اندازهگیری مراحل فنولوژیکی بر مبنای زادوکس، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی و محاسبه درجه روز- رشد مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که دو رقم آسمان و پایا بر عملکرد دانه و شاخص برداشت و تعداد سنبلچه ، طول سنبله، طول پدانکل، ارتفاع، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی و درجه روز- رشد اختلاف معنیدار داشت. تیمار محلولپاشی (آهن، روی و شاهد) سبب افزایش معنیدار سنبله در مترمربع نسبت به شاهد شد، اما بر عملکرد دانه، شاخص برداشت و سایر صفات موثر نبود. اثر برهمکنش تیمارهای رقم در زمان محلولپاشی اثر معنیداری بر عملکرد دانه، عملکرد زیستی و تعداد سنبله در مترمربع داشته و بیشترین مقدارعملکرد دانه در مرحله ساقهدهی رقم پایا با میانگین 730 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در مجموع میتوان چنین استنباط نمود که در شرایط تنش خشکی (بارندگی کمتر از 250 میلیمتر) کاربرد روی و آهن تاثیر قابل ملاحظهای بر عملکرد دانه و سایر صفات نداشتو کمبود رطوبت باعث کاهش توسعه و نمو سلولها در ارقامگندم دیم شده است.
ajam S, Biabany A, Mohammady R A, Rahmi Karizma A, Ghorbany vagheie H. The effect of foliar application of zinc and iron at different times on the performance, its components and some morphophysiological traits of two varieties of dryland wheat in Gonbadkavus region. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2024; 16 (62) :25-42 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1648-fa.html
عجم شهرنوش، بیابانی عباس، محمدی رحمت اله، راحمی کاریزکی علی، قربانی واقعی حجت. اثر محلولپاشی روی و آهن در زمانهای مختلف برعملکرد، اجزای آن و برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی دو رقم گندم دیم در منطقه گنبدکاووس. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1403; 16 (62) :25-42