خاک ورزی حفاظتی (شامل کمخاکورزی و بیخاکورزی) یکی از مولفههای اصلی کشاورزی حفاظتی است که در ابتدا با کاهش فرسایش خاک و حفظ بقایای گیاهی به بهبود شاخصهای فیزیکی خاک کمک می کند. افزایش پایداری خاکدانهها، نفوذپذیری و تخلخل، کاهش تبخیر و حفظ رطوبت خاک و محافظت در برابر فرسایش آبی و بادی از جمله اثرات بلند مدت خاکورزی حفاظتی است. این سیستم خاکورزی بر شاخصهای کیفیت خاک مانند کربنآلی، موادآلی، تامین مواد مغذی و ظرفیت تبادل کاتیونی نیز تأثیر مثبت دارد. با توجه به سایر موارد ذکر شده و لزوم حفظ کیفیت خاک به عنوان مؤلفه اصلی در کشاورزی پایدار، این آزمایش با هدف بررسی تأثیر روشهای مختلف خاکورزی و کاربرد بقایای گیاهی بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه تریتیکاله گیاه( X Triticosecale Wittmack)و شاخص های شیمیایی و بیولوژیکی خاک در شرایط اقلیمی اهوازبهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار درمزرعه آموزشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی1402-1401 اجرا گردید. فاکتور اصلی، شامل روشهای خاکورزی در سه سطح(خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی) و فاکتور فرعی نیز شامل5 سطح کاربرد بقایای گیاهی (بدون مصرف بقایا( شاهد)، بقایای گندم، لوبیا چشم بلبلی، کنجد و نصف بقایای گندم + نصف بقایای لوبیا چشم بلبلی)بود. نتایج نشان داد برهمکنش تیمارهای خاکورزی و کاربرد بقایا بر کلروفیلb و عدد کلروفیلدر سطح احتمال یک درصد معنیدار میباشد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش برهمکنش خاکورزی و کاربرد بقایا بر روی ، کربن توده میکروبی خاک در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. بررسی برهمکنش اثرهای خاکورزی و کاربرد بقایا نشان داد کمترین کربن توده میکروبیخاک (25/73 میلیگرم/کیلوگرم ) مربوط به تیمار خاکورزی مرسوم و عدم کاربرد بقایا (شاهد) و بیشترین کربن توده میکروبیخاک (2/233 میلیگرم/کیلوگرم) از تیمار بیخاکورزی و کاربرد بقایای گندم بهدست آمد.
Hosseinzadeh S, Fateh E, Aynehband A, Farzaneh M, Habibiasl J. The effect of tillage methods and application of plant residues on SPAD index of triticale plant ) X Triticosecale Wittmack), and chemical and biological soil indices. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2025; 16 (64) :91-113 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1670-fa.html
حسین زاده سهیلا، فاتح اسفندیار، آینه بند امیر، فرزانه معصومه، حبیبی اصل جعفر. بررسی اثر روشهای خاکورزی وکاربرد بقایای گیاهی برشاخص سبزینگی گیاه تریتیکاله (X Triticosecale Wittmack) و شاخصهای شیمیایی و بیولوژیکی خاک. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1403; 16 (64) :91-113