به منظور بررسی تأثیر کاربرد اسید سالیسیلیک در ایجاد مقاومت به تنش کمآبی، پژوهشی در مزرعهی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان در سالهای 1394 و 1395 بهصورت اسپلیت فاکتوریل در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی تیمارهای آبیاری براساس تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA، در سه سطح آبیاری پس از100، 135 و 170 میلیمتر تبخیر (به ترتیب شرایط بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید کمآبی) و تیمارهای فرعی شامل ژنوتیپهای سویا (Williams ، L17 و D42X19) و محلولپاشی اسید سالیسیلیک در سه سطح (صفر، 4/0 و 8/0 میلیمولار) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد تنش کمآبی ارتفاع بوته، تعداد گره در ساقه، روز تا گلدهی وروز تا رسیدگی را در ژنوتیپهای سویا به طور معنیداری کاهش داد. میزان کاهش عملکرد دانه 38 درصد در تنش متوسط و 46 درصد در تنش شدید نسبت به تیمار عدم تنش بود. کاربرد 4/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک موجب بهبود صفات فوق بخصوص در ژنوتیپ Williams شد. افزایش فواصل آبیاری و کاربرد اسید سالیسیلیک بویژه در غلظت 4/0 میلیمولار موجب افزایش میزان غلظت اسیدهای آمینه لیزین و متیونین شد. بیشترین میزان لیزین در ژنوتیپ Williamsدر شرایط تنش شدید و بیشترین میزان متیونین در ژنوتیپ D42XI9در شرایط تنش متوسط مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیمهای پلیفنل اکسیداز در ژنوتیپ D42XI9و بالاترین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون رداکتازدر ژنوتیپ Williamsدر شرایط تنش کمآبی شدید مشاهده گردید و محلولپاشی با اسید سالیسیلیک (4/0 میلیمولار) موجب افزایش فعالیت این آنزیمها در شرایط بدون تنش و در شرایط تنش خشکی شد. افزایش شدت تنش موجب افزایش غلظت تریهالوز شد. اما تأثیر تنش بر میزان تریهالوز در ژنوتیپ Williamsبیشتر از سایر ژنوتیپها بود. با کاربرد اسید سالیسیلیک میزان تریهالوز در همه ژنوتیپها افزایش یافت، غلظتمؤثر اسید سالیسیلیک برای افزایش تری+هالوز، 8/0 میلیمولار بود. تشدید تنش و کاربرد اسید سالیسیلیکموجب افزایش تجمع فلاونوئیددر همه ژنوتیپها و به خصوص در ژنوتیپ L17 شد. در این بررسی ژنوتیپ Williamsبه دلیل فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی بهتر و عملکرد دانه بیشتر نسبت به سایر ژنوتیپها (12 درصد عملکرد دانه بیشتر نسبت به ژنوتیپ L17و 6 درصد نسبت به ژنوتیپ D42XI9) حساسیت کمتری به تنش خشکی نشان داد و کاربرد اسید سالیسیلیک در شرایط بدون تنش و تنش موجب افزایش عملکرد دانه در ژنوتیپهای سویا شد.
Razmi N, Ebadi A, Daneeshian J, Jahanbakhsh S. : The effect of salicylic acid on some agrophysiological and biochemical traits of soybean genotypes under drought stress conditions. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2023; 15 (58) :59-78 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1613-fa.html
رزمی نسرین، عبادی علی، دانشیان جهانفر، جهانبخش سودابه. اثر اسید سالیسیلیک بر برخی صفات اگروفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ های سویا در شرایط تنش کم آبی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1402; 15 (58) :59-78
