خشکی یکی از مهمترین تنش های غیرزیستی در سناریوی تغییر اقلیم است که اثر نامطلوبی بر عملکرد و کیفیت تغذیه ای محصولات عمده دانه های روغنی، از جمله آفتابگردان در سراسر جهان دارد. به منظوربررسیاثررژیم های مختلف آبیاریبرعملکرد دانه و برخیشاخص هایفیزیولوژیکارقامآفتابگردان،آزمایشیبه صورتکرت هایخرد شدهدر قالبطرحپایه بلوک هایکاملتصادفیباچهارتکراردر مرکز تحقیقات کشاورزی اهواز طی سال96-1395 اجراشد. رژیم آبیاری شامل آبیاری پس از تبخیر 50، 70 و 90 میلیمتر از تشت تبخیر کلاس Aبه ترتیب به عنوان عدم تنش، تنش ملایم و شدید، در کرت های اصلی و شش رقم پروگرس، فرخ، برزگر، رکورد، آذرگل و لاکومکا در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (2529 کیلوگرم در هکتار) در سال اول و دوم از رقم رکورد و آبیاری 50 میلیمتر از تشت تبخیر به دست آمد. عملکرد دانه در طی سال اول برای ارقام پروگرس، فرخ، برزگر، رکورد، آذرگل و لاکومکا به ترتیب 33، 33، 40، 11، 14 و 16 درصد و در طی سال دوم به ترتیب 35، 32، 30، 14، 15 . 22 درصد کاهش داشته است. به طورکلی رقم رکورد طی دو سال آزمایش در همه سطوح آبیاری، عملکرد دانه بیشتر، و درصد کاهش عملکرد، نسبت به سایر ارقام داشت. بیشترین مقدار آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز وگایاکول پراکسیداز از رقم رکورد و رژیم آبیاری 90 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر به دست آمد. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد روغن (1101 کیلوگرم در هکتار) و شاخص سطح برگ از سطح آبیاری 50 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر و رقم رکورد حاصل گردید. بیشترین مقدار عرض (438/7 میلیمتر) و قطر دانه (928/4 میلیمتر) از کاربرد تیمار عدم تنش آبی و رقم رکورد و بیشترین طول دانه (9/13 میلیمتر) در رقم لاکومکا و تیمار 50 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر حاصل گردید. بین صفات عرض دانه و شاخه سطح برگ، همبستگی مثبت و معنی دار (**946/0r=) به دست آمد.
Motiei M M, Sirousmehr A P, Khammari I, Naderi A. Investigation of the effect of different irrigation regimes on seed yield, antioxidant enzyme activity and some quantitative traits of sunflower cultivars. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2023; 14 (55) :5-20 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1546-fa.html
مطیعی محمد مهدی، سیروس مهر علیرضا، خمری عیسی، نادری احمد. اثر رژیم های آبیاری بر عملکرد دانه، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و برخی صفات کمی ارقام آفتابگردان. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1401; 14 (55) :5-20