جهت بررسی مؤثرترین تغییرات صفات براثر تیمارها در بین ارقام سیب‌زمینی، دو آزمایش جداگانهطی دو سالزراعی 98-1397 و 99-1398 در گلخانه و مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل انجام شد. آزمایش اولبرای بررسی کاربرد و عدم کاربرد کود شیمیایی و ترکیب سه نوع باکتری (ازوسپررلیوم لیپوفرم، سودموناس پوتیدا، ازتوباکتر کروکوکوم) روی گیاهچه های سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، کایزر و بانبا) به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سیستم هوا کشت به اجرا درآمد .در سال دوم در مزرعه برای سنجش اثر مصرف و عدم مصرف باکتری‌های ازوسپررلیوم، سودموناس، ازتوباکتر در چهار سطح روی مینی تیوبرهای تولیدشده در سیستم هواکشت از سه رقم آگریا، کایزر، بانبا به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار عملیاتی شد. نتایج تجزیه عاملی براساس صفات موردمطالعه در آزمایش هواکشت نشان داد. صفات وزن، تعداد مینی تیوبر، تعداد ساقه، تعداد استولون با کاربرد کود شیمیایی و صفات ارتفاع بوته و طول استولون در اثر مصرف کود بیولوژیکی افزایش یافته‌اند. در بین ارقام؛ رقم بانبا بیشترین عملکرد (تعداد و وزن مینی تیوبر 162 ،1135 گرم) را با کاربرد کود شیمیایی نشان داده است. با توجه به نتایج تجزیه عاملی آزمایش مزرعه‌ای، مصرف باکتری ازوسپررلیوم باعث افزایش معنی‌داری در صفات تعداد و وزن غده، تعداد ساقه و شاخص‌های رشد وزن خشک کل، وزن خشک غده، سرعت رشد محصول، سرعت رشد غده و سطح برگ شده و مصرف باکتری ازتوباکتر اثر افزایشی روی صفات ارتفاع بوته و تعداد استولون داشته است. در آزمایش مزرعه‌ای بیشترین عملکرد ( تعداد و وزن غده 24 ،800 گرم) با توجه به صفات و شاخص‌های رشد در رقم اگریا با کاربرد باکتری آزوسپرلیوم بهدست آمد.با توجه به نتایج این پژوهش، تغذیه با کود شیمیایی در سیستم هوا کشت و استفاده از باکتریازوسپررلیوم لیپوفرم در مزرعه می‌تواند سبب افزایش عملکرد سیب‌زمینی شود.
Nasirii A, Yarnia M, Hassanpanah D, Farahvash F -, Khalilvand E. Evaluation of growth and yield of Solanum tuberosum L. cultivars due to application of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPRs) and Chemical Fertilizer in Aeroponic Culture System and Field Conditions: using exploratory factor analysis. فیزیولوژی گیاهان زراعی 2022; 14 (53) : 6 URL: http://cpj.ahvaz.iau.ir/article-1-1392-fa.html
نصیری علی، یارنیا مهرداد، حسن پناه داوود، فرح وش فرهاد، خلیل وند ابراهیم. بررسی رشد و عملکرد ارقام سیب زمینی Solanum tuberosum L. در اثر کاربرد باکتری-های تسریع‌کننده رشد وکود شیمیایی در شرایط هواکشت و مزرعه با استفاده از تجزیه عاملی اکتشافی. مجله علمی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1401; 14 (53) :101-119
